دوره زبان شناسی عمومی

کتابی در زبان‌شناسی، نوشتۀ فردینان دو سوسور، به زبان فرانسوی، در فاصلۀ ۱۹۰۶ـ۱۹۱۱.
این کتاب دربردارندۀ درس‌گفتارهای سوسور در دانشگاه سوسور است که آلبر سه‌شه‌یه و شارل بالی آن‌ها را با سلیقۀ خود گرد آوردند و به‌چاپ رساندند. رودولف انگلر دریافت که این گردآورندگان اعمال سلیقه کرده‌اند و بدین‌سبب به چاپ اصل دست‌نویس‌های شاگردان سوسور اقدام کرد (۱۹۶۷ـ۱۹۷۴). با این‌همه، متن پیراستۀ نخست توجه زبان‌شناسان را برانگیخت. دورۀ زبان‌شناسی عمومی مهم‌ترین اثر در زبان‌شناسی کلاسیک به‌شمار می‌رود. این کتاب در یک مقدمه، یک پیوست، و پنج بخش تنظیم شده است. در مقدمه، کلیاتی دربارۀ تاریخ زبان‌شناسی، جایگاه زبان در رویدادهای بشری، نوشتار و خط، آواشناسی، و جز آن­ها سخن به میان آمده است. پیوست به اصول آواشناسی اختصاص دارد و در آن ضمن تعریفی از آوا و برشمردن کارکردهای آن، نظام آوایی در زنجیرۀ گفتار بازنموده شده است. در بخش اول با عنوان اصول کلی، از زبان مانند یکی از اشکال نظام کلی نشانه‌ها بحث شده است. بخش دوم با عنوان زبان‌شناسی هم زمانی، و بخش سوم با عنوان زبان‌شناسی درزمانی، به مباحث این بخش‌ها از زبان‌شناسی اختصاص دارد. مؤلف در بخش چهارم، با عنوان زبان‌شناسی جغرافیایی، دشواری‌های زبان‌شناسی زبان‌های گوناگون را بازمی‌گوید. بخش پنجم نیز با عنوان مسائل زبان شناسی گذشته‌نگر و نتیجه‌گیری، به بررسی سهم زبان‌شناسی در تاریخ و اجتماع اختصاص دارد. حوزۀ تأثیرگذاری این کتاب از زبان‌شناسی تا فلسفه و مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی و روان‌شناسی و نظریه‌های ادبی گسترده است.